Jaspis familie
Jaspis familie
Welke stenen horen er bij de jaspis familie.
Jaspis kan allerlei kleuren vertonen.
Rood wordt veroorzaakt door ingesloten ijzeroxide (Fe2O3 of Fe3O4),
Geel door ijzerhydroxide verbindingen (Fe, O, OH),
Groen door ijzersilicaat (Fe, Si) (o.a. chloriet).
Bruin is een mengvorm van rood, geel en groen.
Donkerbruine turitella jaspis: door kleiachtige substanties, aluminiumsilicaten.
Grauwe en zwarte kleuren: vaak door mangaanoxide.
Rode jaspis: vooral door ijzer (o.a. in de vorm van hematiet).
Gele jaspis: door ijzerhydroxide.
Groene jaspis: door ingesloten chloriet en andere ijzerverbindingen.
Bruine jaspis: door een mengvorm van rode, gele en groene jaspis met organische resten.
Blauwe jaspis: door ingesloten (blauwe) chalcedoon. Soms ook door sporen mangaan.
Paarse jaspis: door een mengvorm van rode jaspis en blauwe chalcedoon.
Bonte jaspis: dankt zijn kleuren aan ingesloten ijzer, mangaan, calcium e.a.
Witte jaspis: door veel calcium en een weinig ijzer en mangaan.
Zwarte jaspis: door ingesloten ijzer en koolstof.
Samenstelling: SiO2 + Al, Ca, Fe, K, Mg, Mn, Na, O, OH, Si
Hardheid: 6,5 - 7
Glans: mat, vetglans, glasglans
Transparantie: ondoorzichtig
Breuk: schelpvormig, ruw
Splijtbaarheid: geen
Dichtheid: 2,58 - 2,91
Kristalstelsel: trigonaal, microkristallijn
Sterrenbeeld Jaspis rood: Waterman, vissen, ram, kreeft, maagd, schorpioen, boogschutter, steenbok
Vindplaats: over de hele wereld
Kwarts wat een beetje water bevat heet chalcedoon.
Er is een chalcedoon familie die bestaat uit:
- Agaat in alle soorten
Polychroom jaspis hanger - Boomkwarts met dendrieten insluitsels
- Mosagaat met dendrieten insluitsels
- Heliotroop, groen met rode vlekken
- Carneool, oranje, zowel doorzichtig als ondoorzichtig
- Jaspissoorten, in alle kleuren
- Mokaiet jaspis, rood, geel, paars, groen
Bekijk een overzicht van de belangrijkste varianten van jaspis
| VARIANTEN VAN JASPIS | |
| Rode jaspis of silex | Roodgekleurd |
| Bloedjaspis | Roodgekleurd |
| Brecciejaspis | Ondoorzichtige rode of roodbruine jaspis met zwarte insluitsels. Kleine brokjes jaspis die weer aaneengekit zijn. |
| IJzerjaspis | Rode jaspis met duidelijk herkenbare insluitsels van hematiet. |
| Lacejaspis | Jaspis en agaat kunnen in een steen in elkaar over gaan. Zoals in lacejaspis (of lace-agaat). De ondoorzichtige stukken zijn rode japsis; de doorzichtige stukken zijn agaat. |
| SOORTEN GELE JASPIS | |
| Gele jaspis | Echt heldergele jaspis wordt zelden gevonden. Meestal is de kleur meer bruingeel, beige of oker. |
| IJzerjaspis | Gele jaspis met duidelijk herkenbare insluitsels van hematiet. |
| Ivoorjaspis | Heel lichtgele jaspis met donkerbruine tekening. |
| Landschapsjaspis, beeldenjaspis of Kalahari picture stone | Gele jaspis met mooie tekening. (Landschapsjaspis kan ook bruin zijn.) |
| SOORTEN BRUINE JASPIS | |
| Bruine jaspis, ijzerjaspis of nijlkiezel | Meestal effen bruine jaspis. |
| Beeldenjaspis | Gele tot bruine jaspis, vertoont lijntjes alsof er een figuur of beeltenis op de steen is getekend. |
| Slangenjaspis | Bruine jaspis met tekening die doet denken aan een slangenhuid |
| Schriftjaspis | Bruine jaspis met penseelachtige streepjestekening. |
| Fossieljaspis, turitellajaspis | Donkerbruine jaspis met fossiele slakkenhuisjes. (Turitellajaspis heet ook wel turitella-agaat.) |
| Landschapsjaspis | Fel bruin met landschapsachtige tekening. (Landschapsjaspis kan ook geel zijn.) |
| Mokkajaspis of cappucinojaspis | Jaspis met de kleur van koffie met melk, met lichtbruine en bruine vlekken of strepen. |
| Wabaniet | Bruin tot bruinrode jaspis met gele vlekken. |
| SOORTEN GROENE JASPIS | |
| Groene jaspis | Groen. Wordt vaak ten onrechte prasem genoemd (prasem is eigenlijk donkergroene chalcedoon) |
| Heliotroop | Groene jaspis met vlekken of puntjes in verschillende kleuren, vooral roze, rood, oranje en/of geel. |
| ANDERE KLEUREN JASPIS | |
| Blauwe jaspis of wildpaardjaspis | Blauw |
| Bonte jaspis | Bontgekleurd, met rode, groene en gele vlekken en patronen. |
| Regenboogjaspis | Bonte jaspis met bonte randen en banden. |
| Lavendeljaspis | Violette jaspis. Een mengvorm van rode jaspis en blauwe chalcedoon. |
Kiwi Jaspis | Amazoniet met zwarte toermalijn en kwarts, licht blauw/groen met zwarte stippen. |
| Bumblebee jaspis | geel en/of oranje met zwart van kleur. Het is geen echte jaspis soort, maar ontstaat met als basis aragoniet. Zwavel zorgt voor gele kleur. Realgaar zorgt voor oranje kleur, mangaandioxide zorgt voor zwarte kleur. |
| Mokaiet | Bonte jaspis uit Australië, met heldere kleuren rood, bruin en geel. |
| Nunkircker | Grijsbruinachtige jaspis, genoemd naar de vindplaats in de Hunsrück, Wordt met berlijnsblauw gekleurd en verkocht onder de naam Duitse lapis of Swiss-lapis, als imitatie van lapis lazuli. |
| Zwarte jaspis | Zwart. Werd vroeger als toetssteen gebruikt om het goudgehalte van sieraden en legeringen te bepalen. |